Hướng dẫn từ a - z việc bốc mộ cải táng đúng cách

Bốc mộ hay còn gọi là cải táng, sang cát được coi là nghi thức tang ma thứ 2 dành cho người đã khuất. Theo tập tục, gia quyến sẽ tiến hành đào áo quan lên, rửa sạch hài cốt cho vào tiểu sành hoặc quách và đem chôn cất ở nơi mới. Tuy quá quen thuộc với tập tục này nhưng không phải ai cũng biết bốc mộ đúng cách.

NỘI DUNG CHI TIẾT

1. Bố mộ đúng cách như thế nào?

Bốc mộ đúng cách tức là bạn phải thực hiện đúng quy trình từ các thủ tục xin phép bốc mộ cho đến khi kết thúc làm lễ tạ mộ. Theo đó, quá trình bốc mộ gồm 3 phần chính. Mỗi phần sẽ có những lưu ý và cách chuẩn bị riêng. Sau đây, Thăng Long đạo quán sẽ hướng dẫn chi tiết và đầy đủ cách cải táng đúng chuẩn truyền thống.

1.1. Trước khi bốc mộ cần chuẩn bị gì?

Kiểm tra mộ phần

Việc đầu tiên khi bạn muốn cải táng, đó là kiểm tra mộ phần người đã mất để xem có hay không nên di dời mộ. Theo đó, mộ kết, mộ trùng (tức là những mộ còn nguyên vẹn thi thể hay chưa phân hủy hết) sẽ được giữ nguyên và không được sang cát. Bởi dân gian quan niệm đó là những trường hợp thể hiện sự phước báu của gia đình.

Chọn thời gian bốc mộ

Thời gian bốc mộ sẽ phụ thuộc vào hoàn cảnh của từng gia đình. Bên cạnh đó, phải chọn ngày giờ hợp với tuổi của người đã mất hoặc người chủ trì cải táng trong gia đình. Theo sách xưa ghi chép, thời gian tốt nhất để bốc mộ là trong khoảng từ tháng 9 đến tháng 3 năm sau.

Để chọn ngày giờ thích hợp bốc mộ cho người đã mất, bạn có thể sử dụng công cụ tra cứu Xem ngày tốt – xấu theo Bát tự của Thăng Long đạo quán.

Tìm vị trí mới đặt mộ

Theo kinh nghiệm đi bốc mộ của nhiều người, nên xây mộ ở huyệt cát. Tức là vị trí đảm bảo hài hòa giữa các yếu tố phong thủy, hướng, sơn, thủy,… Bởi họ tin rằng đặt mộ ở huyệt cát sẽ giúp gia đình gặp nhiều may mắn, thuận lợi do người thân đã mất được an nghỉ ở nơi tốt.

Chuẩn bị các vật dụng cần thiết khi bốc mộ

Để đảm bảo quá trình bốc mộ diễn ra suôn sẻ, bạn sẽ cần chuẩn bị chu đáo từng khâu, từng vật phẩm. Theo đó, bạn cần phải chuẩn bị đầy đủ những vật dụng sau: 1 cái tiểu hoặc quách, 1 miếng vải đỏ, 1 tấm ni lông, 1 chén nước vang, 1 chai rượu và 1 cái chậu để rửa hài cốt.

1.2. Giai đoạn bốc mộ

Đầu tiên, làm lễ cúng xin phép bốc mộ

Lễ cúng xin phép bốc mộ gồm có lễ cúng gia tiên và lễ trình quan thần linh sở tại. Trong đó, vật phẩm dâng tế sẽ tùy thuộc vào điều kiện gia đình nhưng bắt buộc phải có: hương (nhang), hoa, quả, rượu, nước vang (nước ngũ vị hương – mua ở tiệm thuốc Bắc), khăn mặt mới, bàn chải.

Văn khấn làm lễ bốc mộ như sau:

“Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư phật mười phương.
Con lạy Đức Đương cảnh Thành hoàng chư vị Đại vương.
Con kính lạy ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
Con kính lạy chư gia tiên Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ tỷ.
Hôm nay là ngày….tháng…..năm…, tại tỉnh…..huyện…..xã …..thôn….. Hiển khảo (hoặc tỷ)………………………………………mộ tiền.
Than rằng: Thương xót cha (hay mẹ) xưa, vắng xa trần thế.
Thác về, sống gửi, đất ba thước phải vùi chôn.
Phách lạc hồn bay, hình trăm năm khó gìn để.
Lúc trước việc nhà bối rối, đặt để còn chưa hợp hướng phương.
Tới nay, tìm đất tốt lành, sửa sang lại, cầu an hình thể.
Rày thân: Phần mộ dời xong, lễ Ngu kính tế.
Hồn thiêng xin hưởng, nguyện cầu vĩnh viễn âm phần.
Phúc để di lưu, phù hộ vững bền miêu duệ.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!”

Đào áo quan lên

Theo kinh nghiệm đi bốc mộ của nhiều người, trước khi mở nắp quan tài, bạn phải đổ một ít rượu lên trên áo quan để xua đuổi âm khí.

Tiếp đó, mới mở nắp lấy hài cốt ra, rồi rửa sạch bằng rượu nước vang trong chậu sạch đã chuẩn bị. Cuối cùng lau khô rồi đặt vào quách.

Bên cạnh đó, trong khi tiến hành rửa hài cốt, người thân cắm một bó hương vào giữa đáy huyệt vừa đào.

Cuối cùng chuyển đến vị trí mới để chôn cất.

1.3. Sau khi bốc mộ làm gì?

Trước khi xây mộ mới, bạn cần xem giờ tốt để đặt hài cốt mới di chuyển sang. Thông thường khâu này sẽ nhờ chuyên gia phong thủy đi cùng hoặc là gia đình đã xem trước ở thủ tục bốc mộ. Sau khi xây đắp mộ mới xong, bạn sẽ tiến hành làm lễ cúng tạ mộ nhằm xin phép Thần linh trông coi khu vực đó cùng thông báo cho người đã mất giống như việc đăng ký hộ khẩu.

Theo đó, lễ cúng tạ mộ sẽ chia làm 2 phần như sau:

Phần lễ thần linh

Một phần lễ cho thần linh bao gồm: hương, hoa, quả, xôi, thịt luộc và ít vàng, tiền xu. Lễ cho thần linh sẽ đặt ở nơi có ban thờ thần linh của nghĩa trang hoặc nếu không có ban thờ riêng thì đặt cạnh lễ gia tiên của mình.

Phần lễ gia tiên

Hương thơm hoa tươi (nên chọn hoa hồng đỏ, bách hợp trắng, cúc hoặc hoa mà người khuất thích): 10 bông
Trầu cau: 3 lá, 3 quả/cành dài đẹp
Trái cây: 1 mâm (ngũ quả)
Xôi trắng: 1 mâm bên trên bày gà luộc (gà trống thiến) nguyên con hoặc giò nạc.
Rượu trắng: 0,5 lít và 5 cái chén, 10 lon bia + 2 bao thuốc lá + 2 gói chè (1 lạng/gói) 2 nến cốc màu đỏ dùng để thắp khi làm lễ.
1 cây vàng hoa đỏ
5 con ngựa 5 màu (đỏ, xanh, trắng, vàng, chàm, tím) cùng với 5 bộ mũ, áo cùng với đồ kèm theo ngựa là cờ lệnh, kiếm, roi.
Mỗi ngựa trên lưng có 10 lễ vàng tiền (một lễ gồm có tiền xu, vàng lá, tiền âm phủ các loại..)
4 đĩa để tiền vàng riêng: trong đó 1 đĩa để 3 đinh vàng lá, 1 đinh xu tiền 1 đĩa có 1 đinh vàng lá, 7 đinh xu tiền 1 đĩa có 9 đinh vàng lá, 1 đinh xu tiền 1 đĩa có 1 đinh xu tiền
Quần áo cho người trong mộ phần chọn theo vong linh nam/nữ, phụ lão/ấu nhi tương ứng.

Tuy nhiên, bạn cũng có thể tùy vào điều kiện hoàn cảnh bản thân để chuẩn bị lễ tạ mộ. Bởi điều quan trọng vẫn là sự thành tâm.

Mặt khác, bạn có thể tham khảo văn khấn lễ tạ mộ sau:

Nam mô a di đà phật!
Con kính lạy:
Quan đương xứ thổ địa chính thần
Thổ địa Ngũ phương Long mạch Tôn thần,
Tiền thần Chu Tước, Hậu thần Huyền Vũ, Tả thần Thanh Long, Hữu thần Bạch Hổ
Liệt vị Tôn thần cai quản ở xứ này.
Con kính lạy vong linh ….
Hôm nay là ngày…tháng…năm…, là tiết ngày khánh thành mộ chí…
Chúng con là:………
Thành tâm sắm sanh phẩm vật, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình cáo Chư vị Tôn Thần về việc lễ tạ mộ phần.
Nguyên có vong linh thân nhân của gia đình chúng con là:……. hiện phần mộ an táng ở nơi này. Đội ơn Chư vị Tôn thần che chở, ban ân, vong linh được yên ổn vui tươi nơi chín suối. Lại nhờ có duyên lành, gia đình chúng con được vong linh thường về ghé thăm, linh ứng giúp chỉ dẫn các công các việc được đầu xuôi đuôi lọt, nhờ thế toàn gia được an ninh khang thái, từng bước tiến bộ.
Nay nhâm ngày lành tháng tốt, gia đình chúng con sắm sửa lễ tạ mộ những mong báo đáp ân thâm, tỏ lòng hiếu kính. Cúi xin Chư vị Tôn Thần lai giáng án tiền, nhận hưởng lễ vật, chứng minh tâm đức.
Cúi mong vong linh chấp kỳ lễ bạc, lời kêu tiếng khấn, tờ đơn cánh sớ, tùy phương ứng biến, độ trì toàn gia, từ trẻ tới già, luôn được vui tươi, mạnh khỏe.
Chúng con dâng biếu vong linh tài mã gồm : …. (đọc tên các đồ mã dâng cho vong)
Âm dương cách trở, bát nước nén hương, giãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo.

2. Một số kiêng kỵ về bốc mộ đúng cách

Nên thực hiện bốc mộ vào ban đêm hoặc rạng sáng (trước 6h sáng) và không bốc mộ vào ban ngày, nhất là buổi trưa.
Những người có tình trạng sức khỏe không tốt, phụ nữ có thai, trẻ nhỏ dưới 10 tuổi thì nên kiêng đi bốc mộ.
Không nên ăn đồ cúng tại nghĩa trang vì dễ bị nhiễm bệnh.
Không nô đùa ở các mộ phần, gây ồn ào trong quá trình bốc mộ.
Sau khi bốc mộ xong thì nên hơ lửa hoặc tắm nước gừng để xua đuổi âm khí.

>> Xem thêm: Bốc mộ năm nhuận có được không?

Trên đây là tất tần tật về việc bốc mộ đúng cách mà bạn có thể tham khảo. Hãy thường xuyên theo dõi website và chuyên mục Phong tục Việt để cập nhật các phong tục truyền thống của người Việt.

Bạn cũng có thể tải ứng dụng Thăng Long đạo quán về điện thoại di động của mình. Ứng dụng sẽ giúp bạn cập nhật các kiến thức về phong tục, phong thủy mỗi ngày. Đồng thời còn có thể sử dụng các công cụ miễn phí như xem ngày giờ tốt xấu, lập lá số, cách cải vận bổ khuyết… Cài đặt ứng dụng phù hợp về điện thoại di động của mình tại đây: