Mỗi một vùng miền, điều kiện kinh tế, thời gian của mỗi gia đình sẽ có mâm cúng dâng lên các vị thần linh, tổ tiên khác nhau. Nhưng bạn không nên chuẩn bị quá đơn giản hoặc quá cầu kỳ khiến tốn kém. Vậy Tết Hàn thực cúng gì? Mâm cúng Tết Hàn Thực cần lưu ý gì? Hãy cùng tham khảo ngay bài viết dưới đây của Thăng Long đạo quán nhé!
1. Tết Hàn thực nên cúng gì?
Tết Hàn thực là tết ăn đồ lạnh và được người dân gọi với cái tên dân dã là tết bánh trôi bánh chay, với ý nghĩa tưởng nhớ đến ông bà tổ tiên, thể hiện lòng hiếu thuận. Đồng thời mong muốn mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, bởi nước ta có nền nông nghiệp lúa nước. Vậy Tết Hàn thực cúng thế nào cho đúng? Nên cúng gì?
Người Việt quan niệm rằng, Tết Hàn thực là Tết ăn đồ lạnh. Do đó, trong mâm lễ cúng Tết Hàn thực sẽ bao gồm các món ăn lạnh và một số lễ vật cần thiết. Tùy vào từng vùng miền thì sẽ có mâm cúng khác nhau. Nhưng nhìn chung, trong mâm cúng Tết Hàn thực ngày 3 tháng 3 âm lịch sẽ gồm những lễ vật cơ bản như:
- 1 lọ hoa:Bạn nên cúng 1 lọ hoa gồm 3 hoặc 5 bông hoa cúc vàng cho tổ tiên. Tùy vào mỗi vùng miền mà bạn có thể cúng những loại hoa khác nhau. Có thể lựa chọn các loại hoa có hương thơm nhẹ nhàng, màu sắc tươi tắn như hoa hồng, hoa cúc vàng, hoa lay ơn… Tuy nhiên, với gia đình nào có người mất khi còn trẻ thì nên cúng 1 bông hoa cúc trắng cùng với 2 hoặc 4 bông hoa cúc vàng. Cúng hoa cúc vào dịp Tết Hàn thực thể hiện cho lòng hiếu thảo, cầu mong phúc lộc, may mắn đến với gia đình. Trong trường hợp không có hoa cúc thì bạn có thể thay thế bằng hoa hồng, hoa đồng tiền.
- Bánh trôi bánh chay: Đây là món đặc trưng không thể thiếu khi dâng lên các vị thần linh, tổ tiên. Bánh được làm bằng gạo nếp và nhân làm bằng đường hoặc đỗ xanh. Mỗi loại bánh sẽ có hương vị khác nhau. Nhưng chúng đều có ý nghĩa hướng về ông bà tổ tiên, cội nguồn. Một số nơi còn dùng bánh chay bánh trôi dâng lên các vị thần hoàng làng.
- Mâm ngũ quả: Mâm ngũ quả biểu tượng cho ngũ hành (Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ). Ngoài ra, cúng mâm ngũ quả Tết Hàn thực còn thể hiện lòng hiếu thảo, ước mong những điều tốt lành đến với gia chủ. Vì lý do đó, bạn nên cúng 5 loại quả có màu sắc khác nhau (đỏ, vàng, xanh, nâu, đen). Mâm ngũ quả bạn nên chọn 5 loại quả chín, đẹp mã và có màu sắc khác nhau như xanh, đỏ, vàng… để đại diện cho ngũ hành. Thể hiện mong muốn với nhiều thuận lợi, may mắn với các thành viên trong gia đình.
- 1 đĩa trầu cau: Cúng trầu cau là nét văn hóa truyền thống của người Việt. Khi dâng trầu cau, bạn lưu ý cần quệt thêm 1 chút vôi tươi lên lá trầu.
- 3 ly (chén) nước sạch.
- 3 nén hương.
- Một chút tiền vàng: Theo quan niệm thì người đã mất cũng cần ăn uống, đi lại, may mặc như người sống. Vậy nên cúng 1 chút tiền vàng để người thân của mình có cuộc sống bên thế giới bên kia tốt hơn, không bị thiếu thốn, vất vả như khi còn sống.
- Trầu cau: Đây là lễ vật không thể thiếu trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt. Bởi nó thể hiện sự tôn trọng, hướng đến những người đã khuất, thần linh, chia sẻ niềm vui. Và vị tục ngày xưa nhiều người lớn tuổi có thói quen ăn trầu nên con cháu cúng trầu cau để người đã khuất có thể dùng ăn cho “thơm” miệng như lúc còn sống.
- Nhang thơm, nến: Nhang, nến được coi là những lễ vật khiến cho con cháu có thể kết nối với thế giới tâm linh. Nó được coi là sợi dây nối giữa dương và âm gian, nên khi cúng hay thực hiện một nghi lễ nào đó không thể thiếu 2 lễ vật này.
- Chén nước: Chén nước, chén rượu là lễ vật bắt buộc không thể thiếu mỗi khi cúng. Bởi nó thể hiện tâm ý của gia chủ đến các vị thần linh, tổ tiên.
Ngoài những lễ vật trên thì bạn có thể chuẩn bị thêm các món chay hoặc mặn. Tuy nhiên điều này là không bắt buộc, nếu gia đình quá bận rộn thì chỉ cần sắm những lễ vật như bên trên là đủ.
Ngoài những lễ vật trên thì bạn có thể chuẩn bị các món ăn khác cho mâm cơm cúng thêm tươm tất, thịnh soạn:
Món chay | Món mặn |
|
|
2. Lưu ý khi chuẩn bị mâm cúng tết Hàn thực
Ngoài câu hỏi Tết Hàn thực nên cúng gì? Thì Tết Hàn thực cúng thế nào cho đúng cũng được mọi người quan tâm. Để cúng đúng thì bạn cần thực hiện theo các bước sau đây:
Bước 1: Lau dọn bàn thờ sạch sẽ, chuẩn bị các lễ vật.
Bước 2: Sắp xếp các lễ vật lên bàn, ăn mặc lịch sự, gọn gàng.
Bước 3: Thắp hương, đọc bài văn khấn.
Bước 4: Khi hương đã cháy hết 2/3 thì mang vàng mã đi hóa. Như vậy các vị tổ tiên mới có thể nhận được.
Xem thêm: Văn khấn Tết Hàn thực mùng 3 tháng 3 chuẩn bạn nên biết
Khi thực hiện các bước trên thì bạn nên lưu ý những vấn đề sau đây để tránh phạm phải những điều đại kỵ:
- Khi cúng cần thành tâm, không tạp niệm hay nghĩ đến những điều làm phân tâm. Điều này sẽ khiến cho bạn không thể hiện được lòng thành tâm.
- Khi lau dọn bàn thờ thì nên lau bằng khăn sạch dùng riêng để lau dọn. Và không nên di chuyển bát hương, bài vị nó có thể làm động đến thần linh, tổ tiên.
- Không nên mặc đồ bị rách, hở hang hay màu sắc sặc sỡ. Nó thể hiện sự không thành tâm và mang lại điềm xui xẻo khi cúng.
- Văn khấn khi cúng thì nên đọc thuộc để thể hiện lòng thành tâm. Hoặc nếu không thuộc cũng không sao nhưng bạn nên hóa bài cúng cùng với tiền vàng.
- Khi khấn thì nên đọc đủ nghe, không nên đọc quá to thu hút các hồn ma lai vãng bên ngoài.
- Nên chọn giờ đẹp để thực hiện và không nên cúng sau 19h. Để biết chính xác giờ tốt thì bạn có thể xem miễn phí tại Xem giờ tốt – xấu của Thăng Long đạo quán.
- Hiện nay nhiều gia đình làm bánh trôi bánh chay với nhiều hình dạng, màu sắc khác nhau. Tuy nhiên người ta cho rằng những hình này chỉ nên ăn chứ không nên cúng. Vì bánh trôi bánh chay nguyên bản vẫn là tốt nhất, nó thể hiện sự tinh khiết, thanh tịnh và thể hiện lòng thành kính với các bậc tổ tiên. Và giữ nguyên bản bánh nhằm giữ lại nguyên gốc ý nghĩa truyền thống.
- Tết Hàn thực bạn không nên chuẩn bị quá nhiều món ăn sang trọng, linh đình. Bởi như vậy có thể gây tốn kém về kinh tế, tốn thời gian chuẩn bị. Khi cúng quan trọng nhất là lòng thành tâm của gia chủ.
- Ở một số nơi người dân không ăn mặn nên lúc ấy bạn có thể chuẩn bị các món ăn chay. Bởi họ cho rằng ăn đồ mặn sẽ phải sát sinh và điều ấy không thể hiện được sự tôn kính với người đã mất.
Khi làm mâm lễ cúng Tết Hàn thực, bạn cần lưu ý những vấn đề sau:
- Nên chọn nguyên liệu làm bánh trôi, bánh chay sạch (bột nếp không bị mối mọt, đường viên không bị chảy…).
- Việc làm mâm cúng Tết Hàn thực không cần cầu kỳ, quan trọng là lòng thành của gia chủ.
- Về mâm ngũ quả, bạn không nhất thiết phải chọn trái cây đắt tiền, chỉ cần chọn quả còn tươi, không bị dập nát là được. Ngoài ra nên tránh cúng hoa quả giả vì như vậy là không tôn trọng tổ tiên.
- Trong quá trình nấu để làm mâm cúng, bạn không nên nêm nếm vì người xưa cho rằng, như vậy là ăn trước khi cúng tổ tiên. Điều đó được cho là bất kính với bề trên.
- Hiện nay, có nhiều gia đình chuộng bánh trôi, bánh chay có nhiều màu sắc (xanh, đỏ, vàng, tím…) để dâng lên ông bà, tổ tiên. Tuy nhiên, các chuyên gia văn hóa cho rằng, các loại bánh này không đúng với nguyên gốc. Bánh trôi, bánh chay theo tục lệ từ xa xưa là màu trắng, hình tròn, thể hiện sự tinh khiết, mong muốn những điều tốt đẹp, viên mãn đến với gia đình. Do đó, bạn nên cúng bằng bánh trôi, bánh chay màu trắng, hình tròn.
Qua những thông tin trên đây, hy vọng đã giúp bạn trả lời được câu hỏi Tết Hàn thực cúng thế nào cho đúng và nên cúng gì. Nếu vẫn còn các câu hỏi cần giải đáp thì bạn có thể Comment cho Thăng Long đạo quán. Hoặc tham khảo các bài viết khác tại chuyên mục Phong tục Việt Nam.
Thăng Long đạo quán đã có ứng dụng trên điện thoại di động để giúp cho bạn đọc có thể thường xuyên cập nhật các kiến thức phong thủy. Sử dụng ứng dụng sẽ giúp bạn xem luận giải chi tiết, xem ngày giờ tốt xấu, xem được cách cải vận bổ khuyết… Tất cả mọi công cụ đều được sử dụng miễn phí mà bạn không cần lo lắng về vấn đề phát sinh chi phí. Nhanh tay cài đặt và sử dụng miễn phí phù hợp với điện thoại của bạn:
Có thể bạn chưa biết: