Vu Lan báo hiếu là một ngày lễ lớn của chư tăng Phật tử nói riêng và của hàng triệu người Việt nói chung. Vào ngày này, mỗi gia đình sẽ lựa chọn lên chùa hoặc ở nhà làm lễ Vu Lan cầu siêu tỏ lòng báo hiếu cha mẹ, ông bà tổ tiên. Dù diễn ra hằng năm nhưng nhiều người vẫn thắc mắc cúng ngày lễ Vu Lan như thế nào là đúng chuẩn truyền thống.
1. Cúng ngày lễ Vu Lan như thế nào?
1.1. Thời gian cúng Vu Lan
Lễ Vu Lan là một nghi thức truyền thống bắt nguồn từ Phật giáo. Vì vậy, người dân thường sẽ chia lễ cúng Vu Lan ở chùa và tại nhà.
- Tại chùa:
Theo các sư thầy chia sẻ, các ngôi chùa thường tổ chức khóa lễ phả độ gia tiên (tức là làm lễ tụng kinh thỉnh ông bà tổ tiên của các Phật tử về chùa thụ lộc con cháu) vào ngày chủ nhật đầu tiên trong tháng 7 âm lịch. Sau đó, đến ngày 15/ 7 âm lịch (Rằm tháng 7) lại làm lễ Vu Lan báo hiếu cha mẹ để cầu siêu, cầu an cho các đấng sinh thành.
Mặt khác, thời điểm dâng hương thường tiến hành vào ban ngày. Vậy còn ở nhà cúng ngày lễ Vu Lan như thế nào?
- Tại gia:
Trái ngược với cúng ở chùa, lễ Vu Lan tại nhà thường được các gia đình thực hiện từ ngày 10 đến ngày 15 tháng 7 âm lịch. Như vậy, lễ cúng Vu Lan 2021 tại nhà sẽ rơi từ Thứ ba ngày ngày 17/08/2021 đến Chủ nhật, ngày 22/08/2021.
Cúng ngày lễ Vu Lan ở nhà cũng giống ở chùa, đều tiến hành vào ban ngày là chính.
1.2. Mâm cúng Vu Lan
Ở chùa và ở nhà, mâm cúng ngày lễ Vu Lan như thế nào? Ông bà ta có dạy “trách bỏ giỗ chứ không ai trách giỗ mọn”. Vì vậy, việc sắm lễ Vu Lan chỉ cần dựa theo lòng thành tâm lẫn điều kiện hoàn cảnh của gia đình để thực hiện.
Bên cạnh đó, nếu gia đình nào muốn sửa soạn mâm lễ cúng Vu Lan đúng chuẩn truyền thống thì có thể tham khảo dưới đây.
- Tại chùa:
Ngoài những lễ vật như hương (nhang), hoa, quả, đèn (nến), trầu cau, nước lã thì mâm cỗ cúng Vu Lan ở chùa sẽ dùng toàn đồ chay bao gồm: cháo loãng, gạo, muối, cơm trắng, các loại chè (chè trôi nước, chè kê, chè hạt sen,…) khoai (khoai sợ, khoai lang) luộc, bỏng ngô, bánh kẹo.
- Tại gia:
Lễ Vu Lan là ngày cầu siêu báo hiếu cho cha mẹ, ông bà tổ tiên, cũng là để để bố thí, làm phúc cho những vong hồn lang thang, không có ai thờ cúng. Vì vậy, khi chuẩn bị mâm lễ cúng Vu Lan tại nhà, ta cần sắm đủ 3 lễ sau: cúng Phật, cúng gia tiên, sau cùng là cúng thí thực chúng sinh.
| Cúng Phật | Cúng gia tiên | Cúng chúng sinh |
| Xôi chay (xôi đỗ xanh, xôi gấc, xôi cốm, xôi hạt sen, xôi vò,…). Chè hạt sen, chè long nhãn Canh rau củ quả luộc Hương (nhang), đèn hoặc nến. Hoa tươi (hoa sen, hoa cúc vàng hoặc trắng, hoa hồng đỏ hay trắng, hoa huệ ta,…) Mâm ngũ quả (chuối, đu đủ, dứa, phật thủ, bưởi, xoài,… tùy vào từng miền). | Hương (nhang), hoa, quả, đèn hoặc nến. Rượu, nước, trà (số lượng tùy tâm). Thịt gà luộc hoặc thịt lợn luộc, giò hoặc chả, nem rán. Canh rau củ hầm xương. Xôi, chè trôi nước. Tiền, vàng mã và những vật dùng cho người cõi âm làm từ giấy như quần áo, giày, dép, điện thoại, xe,… (nhưng không cần quá cầu kỳ, chỉ cần thành tâm). | 1 lọ hoa (cúc, hồng, sen, ngọc lan, mẫu đơn, cúc vạn thọ, nhài,…). 1 đĩa ngũ quả với 5 màu sắc (chuối, chôm chôm, ổi, nhãn, hồng xiêm, thanh long, dưa hấu, đu đủ,…). 1 đĩa muối gạo. 12 chén nhỏ cháo trắng nấu loãng hoặc 1 đĩa cơm vắt. 12 cục đường thẻ. 3 ly nước, 3 chén rượu, 2 ngọn nến (hoặc đèn) Mía (để nguyên vỏ hoặc chặt từng khúc dài 15cm) Khoai lang luộc, ngô luộc, sắn luộc, bánh, kẹo, bỏng ngô. Giấy áo, giấy tiền, vàng bạc. Trong đó, tiền vàng từ 15 lễ trở lên, quần áo chúng sinh từ 20 đến 50 bộ. |
1.3. Văn khấn cúng Vu Lan
- Tại chùa:
Nghi thức cúng Vu Lan ở chùa rất đơn giản, ta chỉ cần khấn theo kinh Phật có sẵn tại các chùa chiền. Các sư thầy cũng sẽ hướng dẫn cho mọi người cách tụng nên không cần lo lắng.
- Tại gia:
Văn khấn cúng lễ Vu Lan ở nhà thì sẽ thường chia theo 3 lễ mà gia đình dâng lên.
Cúng Phật thì đọc văn khấn sau:
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Con lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương.
Con kính lạy Đức Địa Tạng Vương Bồ Tát, Đức Mục Kiền Liên Tôn Giả.
Hôm nay là ngày rằm tháng Bảy…….
Tín chủ chúng con là…..
Ngụ tại…….
Thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật và các thứ cúng dâng, bày lên trước án.
Chúng con thành tâm kính mới ngài Đức Địa Tạng Vương Bồ Tát, Đức Mục Kiền Liên Tôn Giả.
Chúng con thành tâm kính mời ngài Kim Niên Đương cai Thái Tuế chí đức Tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân và tất cả các vị thần linh cai quản trong khu vực này.
Cúi xin các ngài giáng lâm án tọa, xét soi chứng giám.
Nay gặp tiết Vu Lan, ngày vong nhân được xá tội. Chúng con đội ơn Tam Bảo, Phật trời phù hộ, thần linh các đấng che chở, công đức lớn lao nay không biết lấy gì đền báo.
Do vậy kính dâng lễ bạc, giãi tỏ lòng thành, nguyện mong nạp thụ. Phù hộ độ trì cho chúng con và cả gia đình luôn mạnh khỏe, già trẻ bình an, một lòng hướng về chính đạo, lộc tài vượng tiến, gia đạo hưng long.
Giãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám!
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).
Cúng gia tiên thì đọc văn khấn sau:
Nam mô A Di Đà Phật
Kính lạy Tổ tiên nội ngoại họ … và chư vị hương linh.
Hôm nay là rằm tháng bảy năm ….
Gặp tiết Vu Lan vào dịp Trung nguyên, nhớ đến Tổ tiên, ông bà, cha mẹ đã sinh thành ra chúng con, gây dựng cơ nghiệp, xây đắp nền nhân, khiến nay chúng con được hưởng âm đức. Vi vậy cho nên nghĩ, đức cù lao không báo, cảm công trời biển khó đền. Chúng con sửa sang lễ vật, hương hoa kim ngân và các thứ lễ bày dâng trước án linh tọa.
Chúng con thành tâm kính mời: Các cụ Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỷ, Bá thúc đệ huynh, cô dì tỷ muội và tất cả hương hồn trong nội tộc, ngoại tộc của họ … (Nguyễn, Lê, Trần …)
Cúi xin thương xót con cháu, linh thiêng giáng lâm linh sàng chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ cho con cháu khỏe mạnh, bình an, lộc tài vượng tiến, gia đạo hưng long, hướng về chính đạo.
Tín chủ lại mời: các vị vong linh y thảo phụ mộc, phảng phất ở đất này, nhân lễ Vu Lan giáng lâm linh tọa, chiêm ngưỡng tôn thần, hâm hưởng lễ vật, độ cho tín chủ muôn sự bình an, sở cầu như ý.
Giải tấm lòng thành cúi xin chứng giám.
Cúng chúng sinh thì đọc văn khấn sau:
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).
Con lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương.
Con lạy Đức Phật Di Đà
Con lạy Bồ Tát Quan Âm.
Con lạy Táo Phủ Thần quân Chính thần.
Tiết tháng 7 sắp thu phân
Ngày Rằm xá tội vong nhân hải hà
Âm cung mở cửa ngục ra
Vong linh không cửa không nhà
Đại Thánh Khảo giáo – A Nan Đà Tôn giả
Tiếp chúng sinh không mả, không mồ bốn phương
Gốc cây xó chợ đầu đường
Không nơi nương tựa đêm ngày lang thang
Quanh năm đói rét cơ hàn
Không manh áo mỏng – che làn heo may
Cô hồn năm bắc đông tây
Trẻ già trai gái về đây hợp đoàn
Nay nghe tín chủ thỉnh mời
Lai lâm nhận hưởng mọi lời trước sau
Cơm canh cháo nẻ trầu cau
Tiền vàng quần áo đủ màu đỏ xanh
Gạo muối quả thực hoa đăng
Mang theo một chút để dành ngày mai
Phù hộ tín chủ lộc tài
An khang thịnh vượng hòa hài gia trung
Nhớ ngày xá tội vong nhân
Lại về tín chủ thành tâm thỉnh mời
Bây giờ nhận hưởng xong rồi
Dắt nhau già trẻ về nơi âm phần
Tín chủ thiêu hóa kim ngân
Cùng với quần áo đã được phân chia
Kính cáo Tôn thần
Chứng minh công đức
Cho tín chủ con
Tên là:………………………………
Vợ/Chồng:…………………………
Con trai:……………………………
Con gái:…………………………….
Ngụ tại:……………………………
2. Những lưu ý khi cúng ngày lễ Vu Lan
Cúng ngày lễ Vu Lan như thế nào là tốt thì bạn không nên bỏ qua một số lưu ý sau đây:
- Nếu bạn làm lễ Vu Lan ở cả chùa lẫn tại nhà thì phải làm lễ ở chùa trước khi ở nhà.
- Lễ cúng Vu Lan nên ưu tiên cúng đồ chay thay vì đồ mặn (bạn chỉ có thể dâng mâm cỗ mặn lên bàn thờ thần linh và gia tiên).
- Khi cúng tại nhà, trình tự thắp hương sẽ là cúng Phật đầu tiên, sau đến cúng gia tiên, cuối cùng là cúng chúng sinh.
- Chỉ dâng tiền, vàng mã ở mâm cúng gia tiên và chúng sinh. Khi đốt phải tách 2 lễ này ra thành riêng biệt.
- Mâm cúng Phật, thần linh và gia tiên sẽ đặt trong nhà, mâm lễ cúng cô hồn thì đặt ngoài sân.
>> Xem thêm: Ngày lễ Vu Lan báo hiếu nên làm gì?
Hy vọng với những thông tin chia sẻ ở trên sẽ giúp bạn biết cách cúng ngày lễ Vu Lan như thế nào là chuẩn truyền thống. Ngoài ra, bạn có thể truy cập chuyên mục Phong tục Việt Nam hoặc cài đặt ứng dụng điện thoại Thăng Long Đạo Quán để cập nhật kiến thức phong tục truyền thống, phong thủy Việt một cách nhanh chóng và thuận tiện.
Ngoài ra khi tải ứng dụng bạn sẽ có cơ hội sử dụng miễn phí các công cụ tra cứu (xem Bát tự, Tử vi, xem phong thủy nhà cửa,…). Nhanh tay cài đặt ứng dụng Thăng Long Đạo Quán phù hợp tại đây:
 |
