Theo phong tục truyền thống Việt Nam, cứ đến ngày Tết Đoan Ngọ (5/5 âm lịch) các gia đình sẽ chọn thực phẩm thích hợp nhằm giết sâu bọ cũng như cầu mong về một năm mùa màng bội thu. Vậy Tết Đoan Ngọ ăn gì để giết sâu bọ? Bài viết sau sẽ tổng hợp “tất tần tật” những loại bánh, trái cây, chè, món ăn mặn nên chọn trong ngày lễ này.
1. Tết Đoan Ngọ ăn gì để giết sâu bọ?
1.1. Tết Đoan Ngọ ăn bánh gì?
- Bánh tro (bánh gio)
Phần lớn số đông khi được hỏi Tết Đoan Ngọ ăn bánh gì thì câu trả lời nghĩ tới đầu tiên thường là bánh tro. Được biết, đây là một loại bánh truyền thống của người Việt trong ngày Tết Đoan Ngọ và có nhiều tên gọi tùy theo từng vùng miền.
Ở miền Bắc, bánh tro hay gọi là bánh gio (hoặc bánh nắng, bánh nằng) là một trong những thức quà hội tụ tinh hoa của đất trời mà không phải dịp nào cũng dễ dàng gặp được. Chỉ vào ngày Tết Đoan Ngọ, bánh gio mới xuất hiện nhiều và được chế biến rất tỉ mỉ.
Theo đó, bánh tro miền Bắc được làm từ gạo nếp ngâm trong nước gio, rồi dùng lá dong hoặc lá chuối gói lại và đem đi luộc. Sở dĩ loại bánh này gọi là bánh gio cũng là vì phụ liệu làm bánh chính là dùng nước gio. Đây là nước pha chế từ chút ít vôi trong cùng tro than thu được sau khi đốt cháy một số loại thảo mộc, dược liệu.
Ở miền Nam, bánh tro lại gọi là bánh ú hay bánh ú tro và được chế biến hơi khác so với miền Bắc. Tuy bánh vẫn làm từ gạo ngâm nước gio, có dạng hình ba chóp nhưng bên trong lại thêm phần nhân bánh làm từ đậu xanh và có thể thêm chút mứt bí. Chính vì vậy, mà bánh tro miền Nam sẽ không ăn kèm mật ong vì đã có nhân đậu ngọt sẵn.
Theo quan niệm dân gian, vào ngày Tết Đoan Ngọ, mọi người ăn bánh tro vàng óng, trong suốt như hổ phách này sẽ vừa giết được sâu bọ vừa có tác dụng giải nhiệt, giúp tiêu tan bệnh tật.
- Bánh khúc
Ngoài bánh tro, hiện không ít gia đình lại lựa chọn đặc sản của người Nùng (Mường Khương, Lào Cai) để giết sâu bọ trong ngày Tết Đoan Ngọ. Đó là bánh khúc – một loại bánh trông giống xôi, làm từ gạo nếp, rau khúc, đậu xanh giã nhuyễn kết hợp cùng vừng đen.
- Bánh gai
Tết Đoan Ngọ ăn bánh gì? Câu trả lời có thể là bánh gai. Đây là một loại bánh ngọt bắt nguồn từ vùng đồng bằng Bắc bộ và cũng phổ biến trong ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch. Bánh được làm từ nếp dẻo có màu đen và thêm nhân đậu xanh.
1.2. Tết Đoan Ngọ ăn quả gì?
Trong quan niệm dân gian, ăn hoa quả đúng mùa cũng được xem là một phương thức diệt sâu bọ hiệu quả. Cho nên đa số các gia đình thường lựa chọn các loại quả mùa hè có vị chua hay chát trong ngày Tết giết sâu bọ (mùng 5/5 âm lịch). Sau đây là một số loại quả điển hình cho câu hỏi Tết Đoan Ngọ ăn quả gì:
- Vải
- Mận
- Xoài
- Dưa hấu
- Dứa
- Chôm Chôm
- Mít
1.3. Tết Đoan Ngọ món gì?
- Cơm rượu nếp
Cùng với hoa quả đúng mùa, cơm rượu nếp cũng là một “bài thuốc” phổ biến được người dân dùng diệt sâu bọ trong ngày Tết Đoan Ngọ. Dân gian cho rằng cơm rượu nếp với men cay của rượu có thể tiêu diệt hết những ký sinh trùng, mầm bệnh có hại trong cơ thể. Chính vì lẽ đó, món ăn này trở thành một thức quà được ưa chuộng nhất trong danh sách Tết Đoan Ngọ ăn gì để giết sâu bọ.
Ngoài ra, ở miền Bắc, Tết Đoan Ngọ ăn rượu nếp cẩm hoặc nếp cái hoa vàng hạt rời, tơi. Miền Trung lại nén cơm rượu thành từng khối và cắt khúc. Còn miền Nam lại vo thành viên tròn.
- Các món làm từ thịt vịt
Tết Đoan Ngọ ăn thịt vịt được xem là một tập tục cổ truyền của người dân miền Trung. Bởi theo quan niệm xưa, vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, thời tiết thuộc tiết Đại Thử nên nhiệt độ rất cao, nóng nực. Mà thịt vịt mang tính hàn, có thể giúp điều hòa, làm mát cơ thể. Mặt khác, thịt vịt được chế biến rất đa dạng như luộc, hấp, chiên, nướng, nấu canh ăn kèm bún,… tùy vào sở thích của mỗi gia đình.
1.4. Tết Đoan Ngọ ăn chè gì?
- Chè đậu xanh/ đậu đen
Ngoài bánh trái, rượu nếp, nhiều gia đình lại lựa chọn món chè trong ngày Tết Đoan Ngọ. Theo đó, chè đậu xanh hoặc đậu đen là một món đặc sản được người miền Bắc lựa chọn để diệt sâu bọ. Chè được nấu từ những hạt đậu xanh/ đậu đen kết hợp chút đường phèn và ít dừa nạo.
- Chè hạt sen
Chè hạt sen cũng làm món thanh đạm, có tác dụng làm mát cơ thể, điều hòa khí huyết trong thời tiết nắng nóng. Chính vì vậy, nhiều gia đình ở Huế đã lựa chọn món này để thưởng thức trong ngày Tết Đoan Ngọ.
- Chè kê
Ở miền Trung, nhiều gia đình lại chọn chè kê vào ngày Tết Đoan Ngọ và là món quen thuộc của những người gốc Huế. Chè được làm từ những hạt kê xay tróc vỏ, ngâm và đun nhuyễn thành dạng súp. Sau đó, thêm ít đường và nước gừng là có ngay món chè kê vàng thơm. Hiện nay, một số nơi còn biến tấu thành chè kê khoai lang, chè kê đậu xanh, chè kê táo đỏ,….
- Chè trôi nước
Tết Đoan Ngọ ăn gì để giết sâu bọ? Sẽ có nhiều người miền Nam lại lựa chọn chè trôi nước. Một loại chè được làm từ bột nếp, nhân đậu xanh kèm nước cốt dừa hoặc nước đường gừng. Dân gian quan niệm do chè làm từ gạo nếp nên cũng được coi là món có khả năng diệt sâu bọ tốt.
2. Lưu ý khi trừ sâu bọ trong ngày Tết Đoan Ngọ
Theo tập tục cổ truyền Việt Nam, mọi người thường diệt sâu bọ ngay khi thức dậy vào sáng sớm bằng thức ăn (rượu nếp cẩm, bánh tro, mận, vải,…) và chia theo 2 nhóm đối tượng sau:
- Trẻ em: Vào sáng sớm, trẻ em mới tỉnh giấc không cần xuống giường, sẽ được cho ăn ít hoa quả, rượu nếp, trứng luộc, bôi hồng hoàng vào thóp đầu, vào ngực, vào rốn để diệt sâu bọ. Sau mới được đưa đi đánh răng rửa mặt.
- Người lớn: sáng ngủ dậy không được chạm chân xuống đất, phải súc miệng 3 lần cho sạch sâu bọ, ăn một quả trứng vịt mới được ra khỏi giường. Sau đó, uống một ít rượu hoặc ăn một bát rượu nếp nhằm “chuốc say” sâu bọ, cuối cùng mới ăn trái cây có vị chua để tiêu diệt chúng.
Trên đây là những thông tin tổng hợp về Tết Đoan Ngọ ăn gì để diệt sâu bọ mà bạn có thể tham khảo. Để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích khác về phong tục truyền thống Việt Nam, bạn hãy cài đặt ngay ứng dụng Thăng Long Đạo Quán. Ứng dụng ngoài cung cấp tin tức còn hỗ trợ tra cứu miễn phí thông qua các công cụ (xem ngày giờ tốt xấu, xem phong thủy nhà cửa, xem tuổi, Bát tự hay Tử vì,…). Đồng thời, mỗi ngày người dùng ứng dụng sẽ được nhận bản tin phong thủy chia sẻ về công việc, sức khỏe, tình duyên, tài lộc và đưa ra gợi ý những việc nên hoặc không nên làm nhằm giúp cuộc sống thuận lợi may mắn.
Tải ngay ứng dụng Thăng Long Đạo Quán theo Android hoặc iOS tại đây:
 |
