Bánh ú là món ăn không thể thiếu của người dân mỗi khi đến Tết giết sâu bọ. Mỗi một vùng miền sẽ có cách làm bánh ú khác nhau. Hãy cùng tìm hiểu tại sao lại phải ăn bánh ú Tết Đoan Ngọ và cách làm ra bánh này như thế nào. Tất cả sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây.
1. Bánh ú là bánh gì?
Bánh ú là loại bánh của người Hoa được du nhập vào Việt Nam rất lâu trước đây và nó trở thành món ăn không thể thiếu mỗi khi đến Tết Đoan Ngọ. Bánh ú có rất nhiều tên gọi Hán Việt khác như tống tử (gạo nếp được gói bằng lá tre), giác thử (lúa bó góc), đồng tống (bánh ống tre), niêm thử (bánh nếp), bánh âm…
Tuy nhiên lại có người cho rằng bánh ú là bánh của người dân tộc Tày của Việt Nam. Nó có hình tam giác giống như chiếc gùi của người phụ nữ khi lên nương, lên rẫy làm việc.
Ngày nay món bánh này được gói bằng lá tre, lá dong, lá chuối và có hình chóp. Mỗi một địa phương khác nhau sẽ có cách làm bánh và nhân khác nhau. Hãy cùng Thăng Long đạo quán tìm hiểu kỹ hơn cách làm bánh ú Tết Đoan Ngọ ở phần tiếp tiếp theo đây.
2. Tại sao lại ăn và cúng bánh ú Tết Đoan Ngọ?
Vào dịp Tết mùng 5 tháng 5 âm bánh ú là loại bánh không thể thiếu trong mâm lễ để cảm ơn thần linh, tổ tiên đã phù hộ cho vụ mùa vừa qua bội thu và mong vụ mùa mới sẽ gặp mưa thuận gió hòa, thuận lợi. Đồng thời mong cho mọi người trong gia đình may mắn, trẻ con thì học hành tấn tới, người già thì khỏe mạnh.
Ngoài ra người xưa còn cho rằng khi ăn bánh ú sẽ khiến cho “sâu bọ” chết và không làm ảnh hưởng đến mùa màng. Đồng thời khi ăn những loại bánh này sẽ rất có lợi cho sức khỏe như thanh nhiệt, lợi tiểu. Các chất dinh dưỡng trong bánh còn trung hòa chất độc trong cơ thể khi phải hấp thụ nhiều axit từ các loại hoa quả, cơm rượu.
3. Cách làm bánh ú ngon và đẹp mắt
Mỗi một vùng miền sẽ có cách làm bánh ú khác nhau, mỗi cách làm sẽ mang đặc trưng và sự độc đáo riêng của mỗi địa phương. Dưới đây là 3 cách làm bánh ú phổ biến, hãy chọn cho mình 1 cách để trổ tài khi ngày mùng 5 tháng 5 đang đến gần:
3.1 Cách làm bánh ú tro
- Nguyên liệu
Bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu cơ bản sau đây:
500gr gạo nếp
200gr đỗ xanh (nếu bạn muốn làm bánh ú nhân đỗ)
Nước tro
Lá tre, lá dong hoặc lá chuối
Dây buộc
Gia vị: Đường, muối
- Cách làm
Bước 1: Gạo nếp vo sạch, ngâm với nước lọc trong khoảng 5 – 6 tiếng, sau đó ngâm với nước tro pha loãng trong khoảng 20 – 22 tiếng đến khi hạt gạo nở to ra là được. Ngâm gạo đủ thời gian thì tiến hành xả lại với nước sạch để ráo nước và xóc với 1 chút muối.
Bước 2: Nếu bạn làm bánh nhân đỗ thì ngâm đỗ trước 1 – 2 tiếng và hấp chín đỗ trước khi cho vào nhân bánh. Lúc này bạn nhớ cho đường và nghiền nát nhân đỗ thành 1 hỗn hợp mịn. Sau đó nặn thành viên nhỏ để cho vào nhân bánh.
Bước 3: Tiến hành xếp 2 lá tre lên nhau sao cho 2 lá hơi lệch nhau 1 và cuộn đầu lá thành hình cái phễu. Lưu ý đầu lá phải khít để gạo không bị rơi ra. Đổ gạo vào lá, sau đó cho đỗ xanh vào giữa (nếu có nhân). Bước này bạn cần phải để gạo bao dọc hết nhân đỗ bên trong. Cuối cùng gói bánh lại và cố định bằng dây buộc.
Bước 4: Sau khi gói bánh xong thì luộc chín trong khoảng 1 – 2 tiếng, cuối cùng khi bánh chín thì tiến hành xả qua với nước lạnh.
3.2 Cách làm bánh ú bá trạng của người Hoa
- Nguyên liệu
Gạo nếp
Thịt heo
Lòng đỏ trứng muối
Nấm đông cô
Hạt dẻ khô
Tôm khô
Đậu đỏ
Hành tím, tỏi băm
Gia vị: tiêu, đường, muối, dầu hào, nước màu, bột ngũ vị hương
Lá tre, dây buộc
- Cách làm
Bước 1: Sơ chế các nguyên liệu
Ngâm gạo 5 – 6 tiếng còn đậu đỏ, hạt dẻ thì ngâm khoảng 4 tiếng cho hạt nở ra.
Tôm khô thì ngâm trong khoảng 15 phút, nấm đông cô ngâm với muối trong khoảng 10 phút.
Lòng đỏ trứng muối rửa sơ với rượu trắng và để ráo, việc này giúp khử tanh.
Sau khi các nguyên liệu này ngâm đủ thời gian thì để cho ráo nước, nấm thái thành miếng nhỏ.
Bước 2: Ướp thịt
Thịt heo rửa sạch, thái thành miếng vừa ăn và trộn với chút muối, đường, tiêu, dầu hào, bột ngũ vị hương. Để thịt trong khoảng 2 tiếng để chúng ngấm gia vị.
Bước 3: Tiến hành nấu gạo nếp và nhân bánh ú bá trạng
Phi thơm hành tím, tỏi băm đã chuẩn bị, sau đó cho gạo nếp vào xào đều tay đến khi gạo chín, nở bung, có mùi thơm là được. Lưu ý lúc này cho thêm dầu hào, ngũ vị hương vào để tạo màu cho gạo.
Tiếp tục phi thơm hành tím, tỏi sau đó cho thịt heo đã ướp cùng với hạt dẻ khô luộc, nấm, tôm khô, đậu đỏ đến khi chín thì tắt bếp
Bước 4: Gói và luộc bánh
Xếp lá tre thành hình chiếc phễu, sau đó cho gạo nếp xào vào cho nhân bánh cùng lòng đỏ trứng vào. Thêm 1 ít gạo nếp lên trên để lấp nhân bánh. Lúc này nếu bạn thích lạp xưởng thì cũng có thể cho nó vào nhân bánh. Gói bánh lại và buộc bằng dây.
Sau đó mang bánh đi luộc trong khoảng 2 – 3 tiếng với lửa vừa. Khi bánh chín thì vớt ra để ráo nước là có thể thưởng thức.
3.3 Cách làm bánh ú nhân chay
- Nguyên liệu
Gạo nếp
Nhân bánh: Cải thảo, nấm đông cô, hàn tím,
Gia vị: Đường, muối, dầu mè, xì dầu, giấm gạo, nước tương, ngũ vị hương, tương đậu nành ngọt, tỏi, gừng
- Cách làm
Bước 1: Sơ chế nguyên liệu
Ngâm gạo với nước nửa tiếng, sau đó vớt để ráo
Cải thảo, hành tím rửa sạch, thái nhỏ
Nấm đông cô ngâm nước muối, thái nhỏ
Bước 2: Tiến hành nấu gạo nếp và nhân bánh
Xào gạo nếp với dầu mè sao trong 20 phút cho gạo cho gạo nở thơm, trộn đường, muối phù hợp với khẩu vị của gia đình.
Nấu cải thảo cùng với gừng, tỏi, hành tím, nấm và các loại gia vị với nhau. Sau khi nấu chín thì tắt bếp, để nguội.
Bước 3: Gói và luộc bánh
Xếp lá tre thành hình chiếc phễu, sau đó cho gạo nếp xào vào cho nhân bánh vừa để nguội trước đó vào giữa. Thêm 1 ít gạo nếp lên trên để lấp nhân bánh. Gói bánh lại và buộc bằng dây.
Sau khi đã gói xong thì cho bánh vào nồi luộc khoảng 1 – 2 tiếng. Vớt ra để nguội là có thể thưởng thức bánh ú chay.
Trên đây là các thông tin và cách làm bánh ú Tết Đoan Ngọ mà Thăng Long đạo quán tổng hợp muốn gửi đến bạn đọc. Hãy thường xuyên theo dõi chúng tôi để đọc thêm nhiều thông tin bổ ích khác nhé. Hoặc bạn cũng có thể tải ứng dụng Thăng Long đạo quán trên điện thoại để nhận thông báo phong thủy mỗi ngày. Cài đặt ứng dụng miễn phí và trải nghiệm ngay hôm nay tại đây:
 |
